Gebelikte Ultrasonografik İnceleme

Gebelikte Neden Ultrason Yapıyoruz

İlk trimester ultrasonografik muayenesi gebeliğin olup olmadığı, yerleşimi, haftası ve çoğul gebelik olup olmadığının saptanması için yapılır. Ayrıca ultrasonografik muayene ikili-üçlü-dörtlü tarama testlerininde bir parçasıdır. Muayene sırasında rahim ve yumurtalıklar da herhangi bir patoloji açısından değerlendirilir.

İkinci ve/veya üçüncü trimesterde ise ultrasonografik muayene bebeğin anatomik incelenmeside dahil bir çok farklı nedenden dolayı yapılmaktadır. Muayenenin zamanlaması obezite, daha önceden geçirilmiş operasyonlar nedeniyle değiştirilebilsede genellikle 18 ve 20. Gebelik haftaları arasında yapılmaktadır.

İkinci ve üçüncü trimesterlerde fetal büyümenin takibi, amniyos mayi miktarının ve plasentanın yerleşim yerinin tespiti gibi bazı özel durumlarda daha sık ve detaylı ultrasonografik muayene yapılması gerekebilir.

Kısaca ultrasonografik muayenede bakılması gerekenleri şöyle özetleyebiliriz.

Gebeliğin olup olmadığının ve yerinin tespiti

Bazı gebelikler mesela tüpler gibi rahim dışında yerleşmiş olabilir. Ultrasound ile gebeliğin rahim içidemi yoksa dışında mı (ektopik) olduğunu anlayabilmekteyiz.

Bebeğin gestasyonel haftasının (yaşının) belirlenmesi

Bebeğin gestasyonel yaşının belirlenmesi muhtemel doğum tarihinin belirlenmesi için önemlidir. Bebeğin yaşını doğru bir şekilde tahmin edebilmek için son adet tarihi ve/veya ilk trimesterde ultrasonografik olarak ölçülmüş baş-popo mesafesi ölçümünü bilmemiz gerekmektedir.

Fetüs sayısının belirlenmesi

Eğer çoğul gebelikten şüpheleniyorsak bebek sayısını, tek/çift yumurta ikizleri olup olmadığını belirlemek için ultrason yapmak zorundayız.

Bebeğin büyümesini değerlendirmek

Bebeğin büyüme hızının normal oranlarda olup olmadığı yapılan ultrasonografik ölçümlerle anlaşılabilmektedir. Ultrason ile bebeğin kalp atımı/ atım sayısı, hareketleri, solunum egzersizleri ve göbek kordonundan beslenmesi monitörize edilebilir.

Plasenta ve amniyotik sıvının incelenmesi

Amniyotik sıvı gebelik boyunca bebeğin içinde bulunduğu sıvıdır. Plasenta göbek kordonu marifetiyle bebeğe anneden gelen oksijen ve besinlerden zengin kanı taşırken aynı zamanda karbondioksit ve bazı atık maddelerin bebekten uzaklaştırılmasını da sağlar. Aşırı fazla (polihidramniyos) veya az (oligohidramniyoz) amniyos mayi özel incelemeler gerektirebilir. Plasenta gelişim ve yerleşim problemleride ultrasounik muayene ile anlaşılabilmektedir.

Doğum defektlerinin saptanması

Bazı doğum defektleri ultrason ile anne karnındayken saptanabilmektedir.

Fetal komplikasyonların incelenmesi

Gebelik sırasında kanama yada başka bir komplikasyon gelişmişse nedenini anlamaya yönelik mutlaka ultrasonografik inceleme yapılması gerekmektedir.

Bazı prenatal testlerin yapılması

Amniyosentez, koryonik villus örneklemesi gibi bazı prenatal tanı testleri sırasında iğneye klavuzluk etmesi amacıyla ultrason kullanılmaktadır.

Doğum öncesi bebeğin pozisyonunun belirlenmesi

Çoğu bebek son üçüncü ayda doğum pozisyonu olan başaşağı pozisyonunu almış olur.Bazen bebek başka pozisyonlarda olabilir. Hernekadar bebeğin pozisyonu elle yapılan muayeneler ile anlaşılabilsede günümüzde bunun için ultrason kullanmaktayız. Ultrason bebeğin pozisyonunu belirleyerek doğumun şekli hakkında hekiminizin size bilgi vermesini sağlar.

Fetal ultrason sadece tıbbi gereklilik olduğunda yapılmalıdır.

Fetal ultrasonografik muayenenin riski varmıdır?

Tanısal ultrasonografik muayene gebelikte uzun yıllardır kullanılmaktadır ve uygun yapıldığında risksiz olduğu kabul edilir. Muayene sırasında mümkün olan en düşük seviyede ultrasonografik enerji kullanılmalıdır.

Zararsız olduğu kabul edilsede ultrasonografik muayenenin sadece doktorlar tarafından tıbbi gereklilik durumlarında yapılması önemlidir.

Fetal ultrason ile bütün doğumsal defektlerin saptanamsı mümkün olmadığı gibi bazen olmadığı halde çeşitli nedenlerden dolayı varmış gibi algılamamıza da neden olabilir.

Hazırlık yapmak gerekir mi?

Yapılacak olan ultrasonografik muayenenin tipine bağlı olarak mesanenin (idrar torbası)boş yada dolu olması gerekir. Eğer karından (transabdominal) inceleme yapılacaksa mesanede idrar bulunması kaliteli görüntü elde etmek açısından önemliyken alttan (transvajinal) yapılacak ultrasonografik incelemede böyle bir gereklilik bulunmamaktadır. Hangi tip ultrasonografik inceleme yapılacağı genellikle gebelik haftasına bağlıdır. Transabdominal yani karından ultrason yapılacaksa karnınızı rahtça açabileceğiniz kıyafetler giymeye dikkat etmelisiniz.

Muayene nasıl yapılır?

Fetal ultrasonografik muayenenin iki tipi olduğunu söylemiştik.

Transvaginal ultrason: Bu muayene jinekolojik masada yapılır. Çubuk benzeri ultrason probu (ses dalgaları gönderen ve toplayan küçük alet) vajene yerleştirilerek rahim ağzı, rahim, tüpler ve yumurtalıklar görüntülenir. Bu yöntem genellikle erken gebelik haftalarında yapılır çünkü görüntülenmek istenen yapılardan rahim henüz leğen boşluğu içindedir. Özellikle dış gebelik şüphesi olduğunda bu yapılar karından yapılacak ultrason ile net olarak  görüntülenemeyeceğinden daha net görüntülenebilmesi amacıyla transvajinal ultrason yapılmaktadır.

Transabdominal ultrasound:  Transabdominal fetal ultrasonografik muayene genellikle ileri gebelik haftalarında yapılır ve muayene sırasında prob karın üzerine yerleştirilir. Transabdominal fetal ultrasonografik muayenenin farklı isimlerle anılan çeşitleri vardır.

Detaylı ultrasonografik inceleme: Bütün gebelere gebeliğin genellikle 18-23. Haftaları arasında anomali taraması olarakta isimlendirilen detyalı ultrasonografik muayene yapılır. Bazen özel durumlarda bu haftalar dışında da hekiminiz tarafından detaylı ultrasonografik muayenenin tekrarlanması istenebilir.

3-D (üç boyutlu) ultrasonografik inceleme: 3-D fetal ultrason ile bebeğin fotoğraf kalitesinde detaylı görüntülerini elde edebilmekteyiz. Bu tip ultrasonografik görüntüleme bazen bebeğe ait yüz anmolileri ve nöral tüp defekti (spina bifida) dediğimiz anomalilerin saptanmasında kullanılabilmektedir.

Doppler ultrason: Doppler ultrason ile ses dalgalarının kan hücreleri gibi harektli nesnelerden kaynaklanan hafif yansımaları saptayabilmekteyiz. Bu sayede rahimi besleyen ve anne ve plasenta (dolayısı ile bebek) arasındaki göbek kordonunda bulunan damarlardaki kan akımının özelliklerini belirleyebilmekteyiz. Bu sayede gebelik zehirlenmesi gibi bazı gebeliğe özgü durumlar için risk belirlemesi yapabilmekte ve bebeğin beslenmesinin iyiliğini kontrol edebilmekteyiz.

Fetal ekokardiyografi: Bebeğin kalbi hakkında detaylı bilgi edinmemizi sağlar. Doğumsal kalp hastalıklarının olup olmadığının saptanabilmesi için yapılmaktadır.

Transabdominal fetal ultrason sırasında muayene masasına uzanıp ve karnınızı açmanız gerekir, hekiminiz ultrason probu veya karnınız üzerine bir miktar özel ultrason jeli sürer.Bu jelin amacı ses dalgalarının iletimini kolaylaştırarak daha kaliteli görüntü elde etmektir.prob karın üzerinde hareket ettirilerek elde edilen görüntüler bir monitöre yansıtılır.

Hekiminiz bebeğin bazı anatomik yapılarının ölçümlerini yaparak bebeğin tahmini haftası ve kilosunu belirleyecektir. Gerekli görüldüğünde bazı organlara ait resimler çıktı olarak alınabilir. Raporlar ve resimlerin çıktısını hekiminizden talep edebilirsiniz.

Bebeğin pozisyonu ve gebelik haftasına bağlı olarak kollar, ayaklar, eller ve parmaklar, bebeğin yüzü görüntülenebilir. Gördükleriniz tam olarak görmeyi umduğunuz görüntüler olmayabilir, ultrasonografik görüntüleri anlamlandırmak alışık olmayan gözler için zor olabilir. Hekiminizden ekran görüntülerini tarif etmesini isteyebilirsiniz.

Muayene sonrasında kullanılan su bazlı özel ultrason jeli kağıt havlularla rahatlıkla silinebilmektedir.

Ultrasonografik muayeneler bebeğin normal gelişim ve büyüme gösterip göstermediğinden emin olmamızı sağlamaktadır. Hekiminiz gerekli gördüğü durumlarda bebek ve sizin sağlığınız hakkında fikir sahibi olmamıza yarayacak ek testler önerecektir.

Dilerseniz Hemen 0216 368 2448 nolu Telefonumuzu Arayarak Bilgi ve Randevu Alabilirsiniz.

Dilerseniz Buraya Tıklayarak İletişim Sayfamızdan Bizlere Mesajlarınızı İletebilirsiniz.